چگونه مفهوم عدد و شمارش را به کودکان بیاموزیم ؟

کودکان با توانایی ریاضی متولد می شوند. به کودک نشان دهید که ریاضیات بخشی از زندگی روزمره ماست و او  برای کارهای روزمره‌اش نیاز دارد مهارت های درک حساب را یاد بگیرد  و ریاضی اش را تقویت کند کودکان را از دو تا سه سالگی با شمردن آشنا کنید تا زمانیکه وارد مدرسه می شوند با مشکل روبه رو نشوند . اینکار را با روش های مختلف اعم از صوتی و تصویری میتوان انجام داد . شیوه های مختلفی برای آموزش مفاهیم اولیه مربوط به اعداد و شمارش وجود دارد. شما می توانید آموزش مهارت های زیربنایی شمارش را قبل از ورود کودک به پیش دبستانی شروع کنید. این کار باعث بیشتر شدن آمادگی کودک برای یادگیری سایر مفاهیم ریاضی در آینده مانند جمع و تفریق خواهد شد. در حدود  ۱۲ماهگی، یکی از روش هایی که می توانید با آن آموزش اعداد و شمارش را شروع کنید این است که خودتان به عنوان الگوی کودک از اعداد استفاده کنید.

در حیطه ی آموزش مفاهیم، یکی از موارد مهم و ضروری مفهوم عدد است. مفهوم عدد از آموزش های پیش دبستانی و دبستانی نیز می باشد و البته کاربردهای بسیاری هم در زندگی عادی و روزمره هر فردی دارد. برای این که مفهوم عدد را به کودک بیاموزیم باید پیش نیاز هایی را برای وی فراهم سازیم. از جمله مواردی که باید قبل از آموزش مفهوم اعداد به کودک یاد بدهیم، شمارش و درک توالی است.البته کودک باید توجه و تمرکز لازم، دستورپذیری و تقلید، تطابق و طبقه بندی را کسب کرده باشد. دقت و حافظه دیداری و شنیداری وی تقویت شده باشد، مفاهیم ساده تر را آموخته باشد. به طور واضح بدون داشتن موارد فوق، آموزش مفهوم عدد موفقیت آمیز نخواهد بود.  کودک یادگیری شمارش را به طور ریتمیک (به صورت شعر و آهنگین) و در حین بازی بهتر فرا خواهد گرفت، پس بهتر است ابتدا شمارش به صورت ریتمیک  آغاز کنیم. می توان تعدادی مهره روی میز جلوی کودک به صورت ردیف قرار دهیم و با زدن انگشت به آن ها شمارش ریتمیک را آغاز کنیم. یا با زدن ضربه به میز یا پریدن، دست زدن و یا انواع بازی های دیگر همزمان با کودک شروع به شمارش کنیم. معمولاً کودکانی که از نظر کلامی در حد تک کلمه هستند هم می توانند شمردن اعداد به صورت ریتمیک یاد بگیرند. معمولاً کودکان شمارش ریتمیک تا 10 را به سرعت یاد می گیرند.شمارش را به بخش جدایی ناپذیری از تعامل با کودک تبدیل کنید تا کودک بدون اینکه متوجه شود، شمارش را یاد بگیرد.

چند نکته باید رعایت شود :

زمان آموزش به کودک را کوتاه در نظر بگیرید و از هر فرصتی برای این کار استفاده کنید. محدوده زمانی توجه کودک در سنین پیش از دبستان بسیار کوتاه است و به همین دلیل باید خلاقانه به دنبال فرصت هایی باشید که بتوانید بدون از دست دادن توجه و علاقه کودک به او آموزش دهید. ممکن است کودک دوست داشته باشد همراه شما اشیا را بشمارد، در صورت امکان به او اجازه دهید همراه شما اشیا در حال شمارش را لمس کند.به خاطر داشته باشید که الگوسازی مهمترین بخش از معرفی اعداد به کودک است .

روند آموزش سنین مختلف :

در 12 ماهگی، با کودک دربارۀ شمردن و اعداد حرف بزنید و علاقۀ ذاتی او را به ریاضیات بیشتر کنید. به او نشان دهید که اعداد در زندگی اش چه نقشی دارند. سؤال های ساده ای مطرح کنید و به آنها جواب دهید: مامان چند تا کفش پوشیده است؟ مامان دو تا کفش پوشیده است، تو هم دو تا کفش پوشیده ای. چند عروسک داخل کالسکه است؟ یک عروسک داخل کالسکه است.

در 18 ماهگی از کارت هایی با شماره های 1 تا 10 استفاده کنید. این فعالیت به کودک کمک می کند تا با اعداد آشنا شود و نام آنها را یاد بگیرد. 2 سالگی زمان مناسبی برای انجام بازی های شمردنی است. کودکان دو ساله مفاهیم انتزاعی را درک نمی کنند. بنابراین، شمردن اعداد بدون دیدن آنها زیاد مؤثر نیست.
اگر کودک بتواند اشیاء واقعی مورد علاقه اش را بشمرد بسیار بهتر یاد می گیرد، مثل شمردن اسباب بازی ها، کلوچه ها یا لباس ها.

در 2 سالگی با استفاده از موقعیت های روزمره، مفهوم بزرگتر و کوچکتر را آموزش دهید. مثلاً وقتی به زمین بازی می روید، به کودکان دیگر اشاره کنید و بگویید: زهرااز برادرش علی بزرگتر است. وقتی به خانه می آیید و کفش هایتان را در می آورید کفش های خود و کودکتان را بردارید و بگویید: کفش های بابا از کفش های تو بزرگتر اند.دو اسباب بازی که اندازه های مختلفی دارند بردارید و بپرسید: کامیون بزرگتر از توپ است؟ وقتی که کودک به تدریج مفهوم بزرگتر و کوچکتر را یاد گرفت، اشیائی را با هم مقایسه کنید که تفاوت کمی با هم دارند.

در 2.5 سالگی بیشتر کودکان می توانند اعداد 1 تا 10 را بشناسند و به تدریج مفهوم بیشتر و کمتر را یاد می گیرند. با انجام بازی های ساده می توانید مفهوم بیشتر و کمتر را به کودک بیاموزید و زمینه را برای درک مفاهیم جمع و تفریق آماده کنید.

برای کودکان3و 4 ساله می توانید با استفاده از اسباب بازی هایی که معمولا از آنها استفاده می کنید، شمارش را تمرین کنید. عروسک پارچه ای، مکعب ها و حلقه های رنگی اسباب بازی های مناسبی برای شروع آموزش هستند. علاوه بر این می توانید رنگ ها را با استفاده از این اسباب بازی ها به کودک آموزش دهید. زمانی که مشغول آموزش کودک سه یا چهار ساله خود هستید، به جنبه بازی و سرگرمی آن توجه زیادی داشته باشید. بازی و تعاملات لذت بخش مهمترین جنبه های آموزش و یادگیری در این سنین هستند. هدف شما از بازی آموزش کودک باشد، به دنبال لحظات مناسب برای آموزش و یادگیری باشید.

در یک نگاه کلی میوان آموزش را به این سه طریق انجام داد :بصری .شنوایی و جسمانی

وسایل کمکی چون انواع کارت ها مهره ها اسباب بازی ها و ...میتوانند در آموزش موثر باشند و نیز انواع بازیهای فردی و بخصوص گروهی با همسالان فرآیند آموزش را تسریع می کند.